ქალები, რომლებმაც სამყარო შეცვალეს
"ქალი უნდა იყოს ორი რამ:
რაც უნდა და ვინც უნდა რომ იყოს." - კოკო შანელი
მათ დაარღვიეს სტერეოტიპები მოდასა და სპორტში, წვლილი შეიტანეს მეცნიერებაში, იბრძოდნენ სიმართლისთვის და იღუპებოდნენ თავიანთი იდეებისთვის. დღესდღეობით მრავალი ისტორიული ფაქტი ამტკიცებს, რომ ქალები არც ისე სუსტი სქესის წარმომადგენლები არიან, როგორც ეს ადრე ითვლებოდა.
დიდი ხნის განმავლობაში მეცნიერების სამყაროს კაცები მართავდნენ და გოგონები უნივერსიტეტებშიც კი ვერ სწავლობდნენ. ასეთი უსამართლობა სხვა სფეროებშიც მრავლად იყო: გეოგრაფიული აღმოჩენები, სპორტი, პოლიტიკა, ავიაცია. მაგრამ ყოველთვის არსებობდნენ ქალები, რომლებიც ახერხებდნენ სამყაროს შეცვლას.
ნამდვილი ისტორიები, რომლებიც მკითხველისთვის შევკრიბეთ, იმის შესახებ არის, თუ როგორ შეუძლიათ ყველაზე ჩვეულებრივ ქალებს მიაღწიონ ყველაფერს, რაც სურთ. დიახ, შუა საუკუნეებში ასეთ „ჯადოქრებს“ კოცონზეც კი წვავდნენ, თანამედროვეობაში კი იმით ებრძოდნენ, რომ უნივერსიტეტებში სწავლას უკრძალავდნენ.
დროთა განმავლობაში ქალმა მოახერხა და გამოაღწია ამ უთანასწორო და უსამართლო ყოფიდან. ახლა ყველა გოგონა თავად წყვეტს, ვინ სურს გახდეს და რა სურს რომ აკეთოს. დღეს მას შეუძლია გახდეს როგორც პოლიციელი, ასევე მრბოლელი. და მაინც, რამ აიძულა საზოგადოება, შეეცვალა აზრი? ეს იყვნენ მამაცი ქალები, რომლებიც იბრძოდნენ თავიანთი უფლებებისთვის და არ ეშინოდათ სახიფათო, სოციალური კლიშეებით სავსე გზის გავლა, რათა მიეღწიათ თანასწორობისთვის.
ეს ისტორიები, შეიძლება, ვინმესთვის სულაც არ იყოს სიახლე, თუმცა არსებობს მიზეზი, რის გამოც მნიშვნელოვანია, წარსულში ქალების ბრძოლებსა და თავგადასავლებს ვადევნოთ თვალყური. აღნიშნული მიზეზი ცოტა ხნით შემოვინახოთ, ახლა კი უფრო ახლოდან გავეცნოთ რამდენიმე ისტორიულ ქალბატონს.
ჟანა ბარეს მოგზაურობა მსოფლიოს გარშემო
მიზნის მისაღწევად ქალებს უცნაურ რისკებზე უწევდათ წასვლა. აინტერესებდა თუ არა ახალგაზრდა ფრანგ ქალს, სახელად ჟანა ბარეს, რას იტყოდნენ მასზე სხვები, როცა 1766 წლის ბუნდოვან წელს ფარულად შეიპარა გემზე, რათა ემოგზაურა მსოფლიოს გარშემო? რა თქმა უნდა, არა. თავისი ოცნებისკენ მიმავალმა, ჟანა ბარემ მამაკაცის ტანისამოსი მოირგო და ოკეანეების დასაპყრობად გაეშურა. საბოლოოდ, მასში მყოფი ქალი გამოაშკარავდა, მაგრამ მოგზაურობისას ყველა საქმეში მან აჩვენა საკმაოდ მამაკაცური ძალა და გახდა პირველი ლედი, რომელმაც დედამიწას შემოუარა.
გაქცევა თავისუფლებისკენ
თანასწორობის საკითხი ოდნავ უკეთეს მდგომარეობაში იყო დედამიწის მარცხენა ნახევარსფეროში, მაგრამ მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ საუბარი იყო თეთრკანიან ოჯახზე. შესაძლოა, ამერიკის შეერთებულ შტატებში არ იყო იმაზე უუფლებო არსება, ვიდრე შავკანიანი ქალი. მინდორში ურთულეს სამუშაოსთან ერთად, შავკანიან მონებს თავიანთი პატრონის ნებისმიერი ნება უნდა შეესრულებინათ. თუმცა, როდესაც ზედამხედველმა მოსთხოვა 13 წლის ჰარიეტ ტაბმენს, მონაწილეობა მიეღო მონის ცემაში, გოგონამ უარი განაცხადა. ზედამხედველმა ჰარიეტს გირი ჩაარტყა თავში, რის შემდეგადაც მას, მთელი ცხოვრება, სხვა პრობლემებთან ერთად, ჰალუცინაციებიც აწუხებდა, მაგრამ ჰარიეტმა შეძლო ჩრდილოეთში გადახვეწა. იქ მან მონაწილეობა მიიღო მოძრაობაში მონობის გაუქმების მიზნით, პირადად გაათავისუფლა 300-ზე მეტი მონა და ათასობით ადამიანი შთააგონა, რომ გაქცეულიყვნენ.
ქალი და ნობელის პრემია
დამეთანხმებით, მაშინაც კი, როდესაც შეხედულებები ქალთა მიმართ ბევრ სფეროში ნელ-ნელა შეიცვალა, მეცნიერებაში ქალებისადმი დამოკიდებულება მაინც მიკერძოებული რჩებოდა. მარია სკლოდოვსკა-კიურიმ დიდი წვლილი შეიტანა, არა მხოლოდ ქიმიასა და ფიზიკაში, არამედ ქალი-მეცნიერების მთელ თაობაში. ის გახდა პირველი ქალი, რომელმაც მიიღო ნობელის პრემია და პირველი ადამიანი, ვისაც მიენიჭა ერთდროულად ორი ნობელის პრემია ორ სხვადასხვა მეცნიერებაში. მან საბოლოოდ მაშინ გააღო კარი მდედრობითი სქესის წარმომადგენლებისთვის აკადემიკოსთა პატრიარქალურ სამყაროში, როდესაც სორბონის უნივერსიტეტში ლექციების წასაკითხად მიიწვიეს.
48 ბრუნი დედამიწის გარშემო
ქალები უპრობლემოდ არ შესულან ავიაციაში, მაგრამ კიდევ უფრო რთული იყო ადგილის დაკავება კოსმოსში. მრავალი დაბრკოლების მიუხედავად, 1963 წლის 16 ივნისს 26 წლის ვალენტინა ტერეშკოვამ სამ დღეში 48-ჯერ შემოუარა დედამიწას გარშემო. ამ დრომდე ის ერთადერთია, ვინც ასეთი ფრენა მარტომ განახორციელა და, მიუხედავად წარმატებული მისიისა, ქალის ამ მოვლენიდან მხოლოდ 19 წლის შემდეგ გაფრინდა კვლავ კოსმოსში.
“სქესთა ბრძოლა”
სხვათა შორის, ქალების დისკრიმინაცია სპორტის სფეროშიც ხდებოდა. ერთხელ, ამერიკელმა ჩოგბურთელმა ბობი რიგსმა ღიად განაცხადა, რომ კაცები საუკეთესო სპორტსმენები არიან, რის შემდეგაც მას ჩოგბურთელი, ბილი ჯინ კინგი დაუპირისპირდა. კინგმა მოიგო მატჩში სახელად - "სქესთა ბრძოლა" და გამანადგურებელი გამარჯვება მოიპოვა "საუკეთესო სპორტსმენზე". როგორც თავად კინგმა თქვა მაშინ: "ჩემი დამარცხება ქალთა ბრძოლას თანასწორობისთვის მრავალი წლით უკან დააბრუნებდა". თავისი სპორტული კარიერის განმავლობაში, ბილი ჯინმა უიმბლდონის ტურნირი ექვსჯერ მოიგო, რაც თამაშების ისტორიაში რეკორდული რაოდენობაა.
თანასწორობისთვის ბრძოლა 21-ე საუკუნეში
“ავიღოთ ჩვენი წიგნები და კალმები, ისინი ჩვენი ყველაზე ძლიერი იარაღებია.”
მრავალსაუკუნოვანი ბრძოლის შემდეგაც კი, გენდერული თანასწორობა არ გახდა უნივერსალური ღირებულება. ქალების მიმართ დამოკიდებულება ზოგიერთ მუსლიმანურ ქვეყანაში დღემდე სავალალო მდგომარეობაშია. 2009 წელს ახალგაზრდა პაკისტანელმა, მალალა იუსაფზაიმ დაიწყო ბლოგის წერა, თავის ქვეყანაში თალიბების მიერ ჩადენილ სისასტიკეზე. ამ ამბის შემდეგ მათ სცადეს პატარა გოგონას დახვრეტა, მაგრამ, საბედნიეროდ, მალალა გადარჩა. 19 წლის ასაკში კი მიიღო ნობელის პრემია მშვიდობის დარგში. ახლა ყველაზე ახალგაზრდა ნობელის პრემიის ლაურეატი არაბულ ქვეყნებში გოგონების განათლებაზე ზრუნავს და ათასობით მუსლიმი ქალისთვის შთაგონების წყაროა.
ტალღისებრი ეფექტი
წყალში პატარა კენჭის სროლა გამოიწვევს ცვლილებას, რომელიც იგრძნობა ბევრად უფრო შორს, ვიდრე მოხვედრის საწყისი წერტილი - იმის დასტური, რომ მცირე ქმედებებმა შეიძლება გამოიწვიოს ბევრად უფრო დიდი ცვლილებები, მაშინაც კი, თუ ვერ ხედავთ, რამდენად შორ მანძილს შეიძლება მისწვდეთ. ცხოვრებაშიც ასეა - რაც უფრო მეტად შეძლებთ წინსვლას და საკუთარი თავის წარმოჩენას, მით უფრო სავარაუდოა, რომ სხვა ქალებიც იმავეს გააკეთებენ. სანამ წარსულში ქალების მიღწევების შესახებ ისტორიებს მოვისმენდით, ალბათ, გახსოვთ, მათ გაცნობას რაღაც მიზეზი რომ უნდა ჰქონოდა. აი ისიც - ტალღისებრი ეფექტი. ეს მოვლენა რეალურია და მუშაობს ბევრ სხვადასხვა სიტუაციაში. არა მხოლოდ ქალები ცვლიან სამყაროს, არამედ ტალღისებრი ეფექტიც ცვლის სამყაროს.
სოციალურ მეცნიერებაში, ტალღისებრი ეფექტი შეიძლება ვუწოდოთ იმას, თუ როგორ შეუძლია სოციალურ ინტერაქციას, გავლენა მოახდინოს სიტუაციებზე, რომლებიც პირდაპირ არ არის დაკავშირებული საწყის ინტერაქციასთან. ასევე, ამ ეფექტზე გვახსენდება საქველმოქმედო აქტივობები, სადაც ინფორმაცია შეიძლება გავრცელდეს და გადაეცეს საზოგადოებას, მისი გავლენის გასაფართოებლად.
მნიშვნელოვანია, ქალებს ჰქონდეთ ქმედების ერთი და იგივე ინსტრუმენტები და იცოდნენ მათი ერთნაირად გამოყენება, რათა ყველა ქალმა შეძლოს სრულად გამოავლინოს თავისი პოტენციალი. როდესაც ერთი ქალი გადაწყვეტს გამოიყენოს თავისი ხმა და იგრძნობს ძალაუფლებას, მაშინ ეს ენერგია მიედინება მის ოჯახში, გარემოცვაში, და შემდგომ, უფრო დიდ საზოგადოებაში.
ქალთა გაძლიერება კომპანიებში
ფაქტი კი ის არის, რომ ქალთა გავლენა, რომელიც ცვლის მსოფლიოს და შთააგონებს ქალებს მთელი ისტორიის მანძილზე, მნიშვნელოვანი და საყურადღებოა. მრავალი ინიციატივა და პოლიტიკა, რომელიც მხარს უჭერს და პატივს სცემს ქალებსა და გოგოებს მთელ მსოფლიოში, ამ ძალისხმევის შედეგად წარმოიშვა. არსებობს მრავალი ორგანიზაცია, რომელიც ეხმიანება გენდერულ უთანასწორობას და რომელსაც სურს ცვლილებების შეტანა.
ქართულ კომპანიებში ქალთა გაძლიერების საკითხი აქტიურად განიხილება ბოლო ათწლეულის განმავლობაში, წამყვანი როლი კი ავეჯის სახლ “ბელუქსს” უჭირავს, რომლის მთავარი ღირებულება არის გენდერული თანასწორობის დაცვა და ქალთა შესაძლებლობების წახალისება. კომპანიაში თანამშრომელთა 75%-ს ქალები შეადგენენ, რომლებიც კომპანიის დაარსების დღიდან ზრუნავენ როგორც ერთმანეთის, ისე ბრენდის განვითარებასა და წინსვლაზე.
ამასობაში გაზაფხულიც მოვიდა და მარტის დღესასწაულებიც მოგვადგა კარს. სწორედ ამასთან დაკავშირებით, 3-8 მარტს "ბელუქსში" იმოქმედებს -25-50%-იანი ფასდაკლება უმაღლესი ხარისხის ევროპული ავეჯის სრულ კოლექციაზე. გვეწვიეთ შოურუმში და შეარჩიეთ თქვენთვის სასურველი მოდელის, ფერისა და ტექსტურის ავეჯი, რომელიც მოერგება თქვენი სახლის ინტერიერს და, რაც მთავარია, თქვენს გემოვნებას.