რა უნდა ვიცოდეთ ქალთა გაძლიერების შესახებ

როდესაც ვამბობთ, რომ სამყარო მუდმივად იცვლება და ვითარდება, ხშირად ვერც კი ვხვდებით რამდენად რადიკალურ ცვლილებებს ეხება საქმე. უმეტესად, ის რაც ადრე შეუძლებელად გვეჩვენებოდა, დღეს სრულად შესაძლებელი, მიღწევადი და ბუნებრივია.

უფრო ზუსტად, სამყაროს განვითარებასა და ცვლილებაზე პირდაპირ მეტყველებს ყოველდღიურობა, რომელშიც ვცხოვრობთ. მაგალითად, მიუხედავად იმისა, რომ დღეს ქალი მათემატიკოსებისა და ფიზიკოსების, პოლიტიკოსების, არტისტების ან, თუნდაც ინჟინრების არსებობა გასაკვირი სულაც არაა, ჯერ კიდევ 30 წლის წინანდელ სამყაროს თუ გავიხსენებთ, მივხვდებით, რომ მაშინ ამას, ასე თამამად სულაც ვერ ვიტყოდით.

იმისათვის, რომ დღევანდელობასა და უახლეს წარსულს შორის სხვაობა დავინახოთ, მნიშვნელოვანია, ცოტა რამ სწორედ წარსულიდან ვიცოდეთ. ამ ბლოგში კი სწორედ იმ მნიშვნელოვან დეტალებს გაგაცნობთ, რომლებიც არსებული განსხვავების დანახვაში დაგეხმარებათ.

რას ნიშნავს ქალთა გაძლიერება

ქალთა გაძლიერება ბევრ სოციალურ და ეკონომიკურ ასპექტს მოიცავს, თუმცა მისი მთავარი მახასიათებელი, გენდერული თანასწორობის მიღწევა და ამ მხრივ, ქალთა უფლებების დაცვაა.

დასავლური ქვეყნების ისტორიაში, ქალთა გაძლიერება ქალთა უფლებების მოძრაობის კონკრეტულ ფაზებთან ასოცირდება. ეს მოძრაობა სამ ტალღად იყოფა:
• პირველი - მე-19 და მე-20 საუკუნის დასაწყისში, სადაც არჩევნებში ხმის მიცემის უფლება მთავარი მახასიათებელი იყო.
• მეორე - 1960-იან წლები, - მოიცავდა სექსუალურ რევოლუციასა და ქალის როლის ზრდას საზოგადოებაში.
• მესამე - 1990-იანი წლები, - მხარს უჭერდა ჯგუფებსა და ინდივიდებს, რომლებიც გენდერული, რასობრივი, ეკონომიკური და სოციალური სამართლიანობის მისაღწევად მუშაობდნენ.

ქალთა ინტეგრირების პრობლემები

მსოფლიოს მასშტაბით, თითქმის ყველა ეკონომიკურ თუ სოციალურ სფეროში, ქალები ან ვერ ახერხებდნენ თავიანთი თავის რეალიზებას, ან უწევდათ რეალური იდენტობის შენიღბვა, რაც ყოველდღიურ ცხოვრებაში მათ სრულფასოვან ინტეგრირებას უშლიდა ხელს.

ქალი მწერლები ფსევდონიმად ხშირად მამაკაცის ინიციალებს ირჩევდნენ. ამ უწყინარი ხრიკის დახმარებით, ადამიანების გაცილებით დიდი რაოდენობა კითხულობდა მათ ნაწარმოებებს და რეალურ შეფასებასაც იღებდნენ. მათ შორის, უახლოეს წარსულში, მსოფლიოს ბესტსელერი ფენტეზის "ჰარი პოტერის" ავტორი ჯოან როულინგი (ფსევდონიმი: ჯ.კ. როულინგი, რობერტ გალბრაიტი).

გზის გაკვალვა ქალებისთის საკმაოდ რთული იყო პოლიტიკაშიც. ხერტეკ ანჩიმაა-ტოკა პირველ ქალად მიიჩნევა, რომელიც თანამედროვე მსოფლიოს ქვეყნებში (ე.წ. ტუვის სახალხო რესპუბლიკაში) სახელმწიფოს მეთაურად აირჩიეს. ეს კი მხოლოდ 1940 წელს მოხდა.

არანაკლებ რთული მდგომარეობა იყო ქალთა დასაქმების კუთხით სხვადასხვა ბიზნესსექტორშიც, რაც გამოიხატებოდა:
• ქალთა დასაქმების დაბალი პროცენტული მაჩვენებლით
• ქალთა მაღალ თანამდებობებზე დანიშვნის დაბალი მაჩვენებლით
• ერთი და იმავე პოზიციაზე მუშაობისას, ქალების უფრო დაბალი ანაზღაურებით, ვიდრე მამაკაცების.

ქალთა გაძლიერება საქართველოში

საქართველოში ქალთა გაძლიერების მიმართულებით საერთაშორისო არასამთავრობო ორგანიზაციები, ადგილობრივი სამოქალაქო ჯგუფები, თუ უბრალოდ ინდივიდები, აქტიურად მუშაობენ.

2000-იან წლებში, საქართველოში გაეროს ქალთა ორგანიზაციამ (UN Women) დაიწყო ფუნქციონირება, რომლის მთავარი მიზანი საქართველოში გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობა და ამ მხრივ, ერთ-ერთი მთავარი მიმართულება ქართულ ბიზნესსექტორში ქალის როლის ზრდა იყო. UN Women Georgia დღემდე აქტიურად ეხმარება ქართულ კომპანიებს ქალთა გაძლიერების საკითხებში.

გენდერული თანსწორობა კომპანიებში

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოში წლების განმავლობაში საკმაოდ მძიმე მდგომარეობა იყო, 2022 წელს მდგომარეობა საგრძნობლად შეცვლილია და ქართულ ბაზარზე ვხედავთ კომპანიებს, რომლის აღმასრულებელი დირექტორებიც ქალები არიან, ქალები ხელმძღვანელობენ ტალანტების აღმოჩენის, მარკეტინგის, გაყიდვების, ფინანსების თუ ადმინისტრაციულ დეპარტამენტებს.

ისევე როგორც ყველა სხვა განვითარებად ქვეყანაში, 10-15 წლის წინ, ჩვენთანაც სხვაგვარი სიტუაცია იყო. თუმცა, მიუხედავად ამისა, რამდენიმე ქართულმა კომპანიამ შექმნის დღიდან თავისი წვლილი შეიტანა ქალთა გაძლიერების საკითხებში. მათ შორის, შეგვიძლია თამამად ვთქვათ, რომ "ბელუქსი" ერთ-ერთი მოწინავე ბრენდი იყო.

ბრენდის ერთ-ერთი მთავარი ღირებულება გენდერული თანასწორობის დაცვა და ქალთა შესაძლებლობების წახალისებაა, - კომპანიის თანამშრომლების 75% სწორედ ქალები არიან.

ავეჯის სახლი "ბელუქსი" 1997 წელს შეიქმნა და არსებობის 25 წლის განმავლობაში, სწორედ ქალი თანამშრომლების პროფესიონალიზმის დახმარებით შეძლო განვითარება და განსაკუთრებულად დიდი წარმატების მიღწევა.

აქ, ქალები იკავებენ და წარმატებით უძღვებიან ისეთ მმართველ პოზიციებს, როგორიცაა: იმპორტის მენეჯერი, შესყიდვების მენეჯერი, ლოჯისტიკის მენეჯერი, მთავარი გაყიდვების მენეჯერი, ციფრული მარკეტინგის მენეჯერი, ინტერიერის მთავარი დიზაინერი და ასევე, მთავარი ბუღალტერი, რომელიც ბრენდის დაარსების დღიდან, ბელუქსის გუნდის წევრია.