საოფისე ავეჯი

კომფორტი სამუშაო ადგილას

„იმდენი საქმე მაქვს. მეშინია, რომ ჩემს საქმეებსაც თავიანთი საქმეები აქვთ.“ - იმ ეპოქაში, სადაც სამსახურებრივი მოვალეობები ჩვენი დროის უმეტეს ნაწილს იკავებენ, ყოველდღიური სტრესორების შესამსუბუქებლად ისიც საკმარისია, საქმეს კომფორტული ადგილიდან ვაკეთებდეთ. დღეს, სხვადასხვა პროფესიის წარმომადგენლებს, შეგვიძლია სავარძელში მყუდროდ მოკალათებული ლეპტოპში ვაკეთოთ ჩვენი მნიშვნელოვანი საქმეები, თუმცა, ცხადია, რომ სამუშაო ადგილის დიზაინი ყოველთვის ასე არ გამოიყურებოდა. ის სწრაფად განვითარდა გასული რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში. ჩვენი სამუშაო სივრცე 2023 წელს რადიკალურად განსხვავდება იმისგან, რასაც წარმოადგენდა, თუნდაც, 50 წლის წინ. დღევანდელი ოფისი აღარ არის მხოლოდ შენობა, სადაც ყველა თანამშრომელი ერთად იკრიბება, არამედ, დღეს სამუშაო სივრცედ შეგვიძლია მივიჩნიოთ უკვე ჩვენი სახლები, ადგილობრივი კაფეები და მრავალი სხვა ადგილი, სადაც გვაქვს მშვიდად მუშაობის შესაძლებლობა. 

დღეს კომპანიები ცდილობენ, შექმნან კომფორტული სივრცეები, რათა პერსონალი იყოს რაც შეიძლება პროდუქტიული და კრეატიული. თანამშრომლები სულ უფრო ნაკლებ დროს ატარებენ ტრადიციულ სამუშაო მაგიდასთან, რამაც განაპირობა მშვიდი ზონების შექმნის აუცილებლობა. ამან კი, თავის მხრივ, დიდი გავლენა იქონია შერჩეულ ავეჯზე და გამოიწვია რევოლუცია საოფისე ავეჯის დიზაინში. მაშ, საიდან იწყება ოფისის ავეჯის ისტორია? 

განვითარების კვალდაკვალ

მე-18 საუკუნეში, როდესაც ფართოდ გავრცელდა სპეციალური შენობების ცნება, სადაც კომერციულ საქმიანობას ეწეოდნენ, გამოყენებული ავეჯი ჯერ კიდევ შორს იყო იმისგან, რასაც დღეს ვიყენებთ. ადრეული ოფისები წარმოდგენილი იყო მაგიდებისა და სკამების რიგებით, ხოლო მენეჯერებისთვის გამოყოფილი იყო კერძო ოთახები, რომლებიც, როგორც წესი, უფრო მაღალ დონეზე იყო მოწყობილი. საუკუნის მეორე ნახევარში პოპულარული გახდა დახვეწილი საწერი მაგიდები, აღჭურვილი დოკუმენტების შესანახი ინოვაციური სისტემებით, რაც აუცილებელი გახდა ნებისმიერი სამუშაო ადგილისთვის. ამ ეტაპზე, რაც შეეხება საოფისე ავეჯის დიზაინის ისტორიას, აუცილებლად უნდა ვახსენოთ ჰენრი ვან დე ველდეს დინამიკური არტ ნუვოს 1899 წელს გამოშვებული მრუდი მაგიდა, რომელიც დღემდე ითვლება საკულტო კლასიკად.

თუმცა, ახალი ტექნოლოგიების გაჩენისას, როგორიცაა საბეჭდი მანქანა და ტელეფონი, ამასთან ერთად კი, ოფისის ახალი დიზაინის გამოგონების შემდეგ, რომელიც გადავიდა ხისტ "ტეილორისტულ" მიდგომაზე - ორიენტირებული მაქსიმალურ ეფექტურობასა და გამომუშავებაზე, საოფისე ავეჯიც, თავის მხრივ, ადაპტირდა. ტეილორისტებით შთაგონებულ სამუშაო ადგილას გამოყენებული ავეჯი იყო მერხებისა და სკამების ძალიან გრძელი რიგები, რის გამოც პერსონალს ჰქონდა ძალიან ცოტა ადგილი და, სამწუხაროდ, ისეთივე მცირე კომფორტი. ეს უკანასკნელი არც არის გასაკვირი, რადგან სამუშაო ადგილის კეთილდღეობა სულაც არ იყო პრიორიტეტული იმდროინდელი დამსაქმებლებისთვის.

მხოლოდ ცათამბჯენების გაჩენისას, რომელიც შეიქმნა რამდენიმე კომპანიის ერთ შენობაში განსათავსებლად, საოფისე ავეჯის დიზაინის განვითარებამ წინ წაიწია. როდესაც კომპანიები გადავიდნენ ამ ახალ შენობებში, ადმინისტრაციული პერსონალის მოთხოვნაც გაიზარდა, რამაც განაპირობა სამუშაო ადგილის გაფართოება. ოფისი ახლა გახდა ღია სივრცისა და კერძო ოფისების ნაზავი. ხოლო რაც შეეხება საოფისე ავეჯის დიზაინს, ამ განვითარებამ გამოიწვია უფრო მიმზიდველ, ფუნქციონალურ საოფისე ავეჯზე მოთხოვნა. კერძო ოფისები, როგორც წესი, გამოირჩეოდნენ მაგიდების ელეგანტური მოდელებით, ღია სამუშაო სივრცეებში კი პერსონალს ახლა უფრო მეტი ადგილი ჰქონდა ტელეფონის, საბეჭდი მანქანისა და ქაღალდის ფაილების განსათავსებლად. კომფორტი უფრო მნიშვნელოვანი გახდა და, შესაბამისად, ავეჯის ხარისხიც გაუმჯობესდა, 1930-იან წლებში მარსელ ბროიერის მიერ შემუშავებული მილისებური ფოლადის მაგიდის საშუალებით.

1939 წელს რასინში Johnson Wax Headquarters-ის გახსნამ ასევე მისცა ბიძგი ახალი საოფისე კონცეფციის ჩამოყალიბებას, რომელმაც გადააწყვეტინა კომპანიებს, რომ შეერჩიათ შენობის არქიტექტურის შესაბამისი პრაქტიკული ავეჯი. თუმცა, მხოლოდ 1940-იან წლებში დიზაინერებმა მასშტაბურად მიაქციეს ყურადღება სამუშაო ადგილისა და საოფისე ავეჯის დიზაინს. ერთ-ერთი პირველი იყო დიზაინერი ჯორჯ ნელსონი, რომელმაც გააცნობიერა, რომ არსებობდა უზარმაზარი პოტენციალი საოფისე ავეჯისთვის განკუთვნილი ბაზრის შესაქმნელად. 1947 წელს მის მიერ შექმნილი "სახლის ოფისის მაგიდა" კვლავ ითვლება საოფისე ავეჯის საკულტო ნივთად და პირველ თანამედროვე სამუშაო ადგილად.

ომის შემდგომ, სამუშაო ადგილი განაგრძობდა განვითარებას გერმანული კონცეფციით, რომელიც მიანიშნებდა უფრო სოციალურად დემოკრატიული სამუშაო ადგილის შექმნაზე, რაც აისახა ავეჯის განლაგებაზე. სამუშაო მაგიდები, როგორიცაა, მაგალითად, Executive Office, შეიქმნა თანამშრომელთა შორის უფრო მეტი ურთიერთქმედებისა და ჩართულობის ხელშესაწყობად. შედეგად, ოფისი გახდა ბევრად უფრო ცოცხალი, აქტიური სივრცე და საოფისე ავეჯის დიზაინიც აგრძელებდა ამ ცვლილებებთან ერთად განვითარებას.

რაც შეეხება დასაჯდომ ადგილს, ამ ნაწილსაც დიდი როლი მიენიჭა საოფისე ავეჯის სფეროში, რის შედეგადაც შემოვიდა ისეთი ნივთები, როგორიცაა Rosewood Swivel Chair და სხვა საკულტო სკამები, რომლებიც პერსონალს სთავაზობდნენ სამუშაო ავეჯის ახალ ვარიანტებს. თუმცა, საოფისე ავეჯის დიზაინი, თურმე, თავისი ყველაზე დიდი ცვლილების წინაშე იდგა.

სამოქმედო ოფისი (Action Office)

სამოქმედო ოფისის კონცეფცია შეიმუშავა რობერტ პროსტმა და ის ორიენტირებული იყო თანამშრომლებისთვის სივრცისა და კონფიდენციალურობის უზრუნველყოფაზე. სამოქმედო ოფისის პოპულარობის ზრდამ 1980-იანი წლების ბოლოს განაპირობა უშუალოდ მოდულარული საოფისე ავეჯის განვითარება; ინდივიდუალური სამუშაო ადგილები გახდა უფრო დიდი, უფრო მაღალი და ნაკლებად გამჭვირვალე. აქედან გამომდინარე, საოფისე ავეჯის დიზაინი იმ ეტაპზე ფოკუსირებული იყო თანამშრომლების ფიზიკურ და ფსიქოლოგიურ საჭიროებებზე; კონფიდენციალურობა და, ერთი შეხედვით, მაქსიმალური სიმყუდროვე, უზრუნველყოფდა თანამშრომელთა კომფორტს. თუმცა, მიუხედავად იმისა, რომ მის მოდულარულ მხარეს მიაწერდნენ მთავარ კომერციულ წარმატებებს, საბოლოოდ, ამ კონცეფციის გავლენა, დიდწილად განიხილება, როგორც ნეგატიური და დროს ჩამორჩენილი. 

საკვირველია, მიუხედავად წარმატებებისა, რა იყო სამოქმედო ოფისის ნეგატიური მხარე? გამოვიდა, რომ ტექნიკური მახასიათებლები და ესთეტიკა შეიძლება განსხვავებული ყოფილიყო, მაგრამ სამოქმედო ოფისის დიზაინი მაინც ყველასათვის ერთი რჩებოდა - სპეციალური კაბინის ფორმის სამუშაო ადგილი. თითქმის ჩაკეტილი სივრცე, სადაც თვალსაწიერში მხოლოდ და მხოლოდ სამუშაო იყო მოქცეული, თანამშრომლებს შორის ურთიერთობები კი - შეზღუდული. ფილმში "საოფისე ფართი" (Office Space) მკაფიოდაა ნაჩვენები ის, თუ როგორი დამთრგუნველი იყო კაბინაში მუშაობა, მაგრამ, სამწუხაროდ, თანამშრომლებს ათწლეულების განმავლობაში უწევდათ გიგანტური "კედლების” ატანა, სანამ ტექნოლოგიური რევოლუცია შეცვლიდა სიტუაციას.

ტექნოლოგიებით მოტანილი სიმყუდროვე

მას შემდეგ, რაც ტექნოლოგიურმა მიღწევებმა “გადატრიალება” მოახდინა და სამუშაო ადგილზე გაჩნდა ფაქსის აპარატები, ხოლო საბეჭდი მანქანები ჩანაცვლდა დიდი კომპიუტერებით, ოფისის ლანდშაფტი მკვეთრად შეიცვალა. საოფისე ავეჯის დიზაინმაც დიდი ცვლილებები განიცადა და რადიკალურად შეცვალა არა მხოლოდ სამუშაო ადგილი, არამედ ის, თუ როგორ მუშაობდნენ ადამიანები.

საოფისე ავეჯის დიზაინი ფოკუსირებული იყო ისეთი პროდუქტების შექმნაზე, რომლებიც იქნებოდა ერგონომიული და ხელს შეუწყობდა თანამშრომლებს შორის ინტერაქციის გაზრდას. ახალი ავეჯის დახმარებით, თანამშრომლებმა კვლავ დაიწყეს ერთმანეთის პირისპირ ჯდომა, მათი ფორმა კი უზრუნველყოფდა სწორი პოზის შენარჩუნებას.

90-იანებში კომფორტის ცნება ნელ-ნელა უპირატესი გახდა და სამუშაო ადგილის ინტერიერში თანდათან შემოვიდა ნათელი და ცოცხალი ფერები, რომლებიც აქამდე ასოცირდებოდა სახლის ინტერიერის დიზაინთან. სწორედ ამ პერიოდში პოპულარული გახდა ჰერმან მილერის ახალი Aeron სკამი, რომელიც გამოირჩეოდა მსუბუქი ქსოვილით წელის საყრდენისთვის. საოფისე ავეჯის დიზაინში ცვლილებები ამაზე არ დამთავრებულა - კაბინეტებში გაჩნდა ადგილი დივნებისთვის და რბილი ავეჯისთვის, რაც აქამდე წარმოუდგენელი იყო. სამუშაო ადგილი დასასვენებელ ზონასთან ერთად? ეს შესაძლებელი გახდა მხოლოდ 90-იან წლებში.

ოცდამეერთე საუკუნეში კი საოფისე ავეჯის სამყაროში დადგა ოქროს ეპოქა, რადგან ისეთი ტექნოლოგიური მიღწევები, როგორიცაა Wi-Fi და მსუბუქი ლეპტოპები, რადიკალური ცვლილებების საშუალებას იძლეოდა. მაგალითად, Wi-Fi-ს გაჩენა ნიშნავდა, რომ აღარ იყო საჭირო ზედმეტი კაბელების, შესაბამისად კი, ზედმეტი ადგილის გამოყენება, ხოლო თხელი, მსუბუქი ლეპტოპის პოპულარიზაცია ნიშნავდა, რომ თანამშრომლებს უკვე ნაკლები სივრცე სჭირდებოდათ სამუშაოდ. ამ და სხვა ძირეულმა მოვლენამ ერთად გაზარდა მოქნილობა და ადამიანებს საშუალება მისცა, ემუშავათ ნებისმიერი მათთვის სასურველი ადგილიდან. 

სამუშაო ავეჯი უფრო დაიხვეწა, რადგან მისი ადგილსამყოფელი ჩვეულებრივი ოფისის ფარგლებს გასცდა და სულ უფრო მნიშვნელოვანი გახდა სხვადასხვა სფეროებისთვის. "ბელუქსი" გთავაზობთ მაღალი ხარისხის საოფისე ავეჯის მრავალფეროვან არჩევანს. თქვენი გემოვნებიდან და, რა თქმა უნდა, სამუშაო ადგილის ინტერიერიდან გამომდინარე, ჩვენს შოურუმში შეგეძლებათ ავეჯის მოდელის შერჩევა, რომელიც აუცილებლად შეიტანს კომფორტსა და სტილს თქვენს სამუშაო სივრცეში. "ბელუქსში" წარმოდგენილია ყველაფერი, რაც დაგეხმარებათ თქვენთვის მნიშვნელოვანი სივრცის საუკეთესოდ მოწყობაში. ასე რომ, სანამ თქვენ დაუღალავად მუშაობთ თქვენი წარმატებისთვის, მიეცით საშუალება ავეჯს, იმუშაოს თქვენთვის.